VoiPing

در این قسمت از دوره آموزش ایزابل به اصلی ترین قسمت ایزابل یعنی سیستم تلفنی می پردازیم ، در  این بخش می خواهیم نحوه تعریف و استفاده از یک داخلی در ایزابل را آموزش دهیم

ابتدا به چند تعریف پایه می پردازیم

داخلی یا (EXTENTION) چیست؟

همانطور که در همه سیستم های تلفنی می بینیم هر تلفن برای خود یک شماره دارد که از طریق آن می توان با آن تلفن تماس خدمات ویپ  گرفت ، از آنجایی که شماره های نسبت داده شده بر روی تلفن ها فقط در محدوده آن سازمان معتبر می باشند به آنها داخلی  می گویند. در سیستم های تلفنی سنتی شماره های داخلی روی مرکز تلفن قرار می گرفت و از مرکز تلفن تا تلفن مورد نظر سیم کشیده می شد.

ولی در مراکز تلفن VOIP  این شماره ها روی تلفن ها تنظیم می شوند . یکی از مزایای مراکز تلفن ویپ همین ویژگی است یعنی به راحتی شما می توانید یک داخلی را جابه جا کنید.

تعریف داخلی روی ایزابل

گزینه PBX در منو سمت چپ تنظیمات ایزابل  مربوط به تنظیمات تلفنی می شود . برای تعریف داخلی و یا به صورت کلی تنظیمات تلفنی به زیر  آموزش ویپ منوی PBX Configuration می رویم .

با ورود به این بخش در واقع وارد FreePBX شده ایم البته با ظاهری متفاوت.

در پنجره جدید اولین گزینه از سمت چپ Extention نام دارد که مربوط به تعریف و یا ویرایش داخلی ها می باشد با کلیک روی آن وارد تنظیمات داخلی ها می شویم ، برای اضافه کردن داخلی جدید از منوی سمت راست گزینه Add new Extention را انتخاب کنید.

در این قسمت شما باید نوع داخلی را تعیین کنید.

داخلی های ایزابل می تواند به سه صورت SIP ، IAX2,DAHDI  تعریف کرد.

در هنگام تعیین نوع داخلی باید توجه داشته باشید که تلفن شما از چه پروتکلی پشتیبانی می کند .

داخلی های SIP

معمول ترین نوع داخلی ، داخلی از نوع SIP می باشد ،تقریبا همه تلفن های تحت شبکه در بازار (به استثنای Cisco و Avaya که پروتکل های اختصاصی خود را دارند ، هر چند در بعضی مدل ها با تغییر framware امکان استفاده از پروتکل Sip را نیز دارند) و  خدمات VOIP همچنین تلفن های نرم افزاری ( نرم افزار هایی که روی کامپیوتر و یا تلفن همراه نصب می شوند و مانند یک تلفن معمولی کار می کنند ) از این پروتکل پشتیبانی می کنند.

داخلی های  های IAX2

پروتکل IAX2 ، پروتکل اختصاصی استریسک می باشد ، تلفن ها محدودی از این پرتکل پشتیبانی می کنند ، ولی در صورتی که تلفن شما از آن پشتیبانی کند می توانید از آن استفاده کنید .

داخلی های DAHDI

داخلی های Dahdi مخصوص کارت های تلفنی می باشند در صورتی که از کارت تلفنی با ماژول FXS استفاده می کنید می بایست داخلی ها را Dahdi تعریف کنید .

تعریف یک داخلی ساده از نوع SIP

برای تعریف داخلی از نوع SIP در صفحه جاری در قسمت Device گزینه SIP را انتخاب می کنیم و سپس روی دکمه submit کلیک می کنیم و با پنجره جدیدی مواجه می شویم این صفحه شامل موارد زیادی است ، ولی برای تعریف یک داخلی ساده فقط چند فیلد را تنظیم می کنیم.
.

1. User Extention این قسمت شماره داخلی است می توانیم در آن یک عدد بنویسم که در واقع شماره داخلی کاربر ما می شود ، این شماره می تواند هر تعداد رقم داشته باشد ولی بهتر  است داخلی ها 3 و یا  4 رقمی باشند و با عدد 1 و 9 شروع نشوند. در نظر داشته باشید که شماره داخلی قابل ویرایش نیست و در صورتی که بخواهید آن را تغییر دهید باید داخلی را حذف و سپس دوباره آن را بسازید.
2. Display name این قسمت  آموزش VOIP نام داخلی می باشد که معمولا در آن نام کاربر ذکر می شود این فیلد به عنوان Caller name در تلفن ها نمایش داده می شود
3. secret   در این قسمت رمز داخلی را وارد می کنیم ، ایزابل به صورت تصادفی یک کلمه عبور تولید می کند که می توانید از آن استفاده کنید ولی می توانید هر رمز دیگری نیز در این قسمت قرار دهید . برای جلوگیری از آسیب پذیری مرکز تماس خود از کلمه عبوری با پیچیدگی مناسب استفاده کنید

تنظیمات داخلی کافی است ،  فقط لازم است روی دکمه Submit کلیک کنید .

بعد از کلیک روی دکمه submit هنوز تغییرات در مرکز تلفن اعمال نشده است و داخلی شما کار نخواهد کرد ، در این لحظه شما مشاهده خواهید کرد که در بالای صفحه یک نوار قرمز رنگ با دکمه  Apply Config ظاهر شده با کلیک روی Apply Config تغییرات در مرکز تماس ایجاد می شود.

در این قسمت از مجموعه آموزش ایزابل به آموزش ارتباط ایزابل با خارج به وسیله ترانک می پردازیم ، در این قسمت با انواع ترانک در ایزابل نیز آشنا خواهیم شد.

ترانک در ایزابل

مفهموم ترانک در شبکه به معنای مسیری برای عبور تمامی Vlan   ها می باشد ولی این تعریف در مراکز تلفنی و مخابراتی کاملا متفاوت است و به معنی مسیر های اتصال در شبکه های یک به چند می باشند.

معمولا در این شبکه ها به تعداد کاربران ، مسیر فعال ایجاد نمی شود و تعداد معقولی مسیر فعال در نظر گرفته می شود.

اگر بخواهیم غیر خدمات VOIP  تخصصی تر این مسئله را بررسی کنیم ترانک مسیر های ارتباطی ما Gateway  ها ، مراکز مخابراتی ، و سرور های VOIP دیگر مستقل از نوع آنها می باشد.

دسترسی به تنظیمات ترانک در ایزابل

برای دسترسی به تنظیمات ترانک در ایزابل از منوی سمت راست گزینه PBX و سپس PBX Configuration را انتخاب می کنیم.

سپس گزینه Trunk را از منوی سمت چپ انتخاب می کنیم

با کلیک روی گزینه Add Trunk در منوی سمت راست می توانیم یک ترانک جدید بسازیم.

در این قسمت نوع ترانک خود را انتخاب می کنیم.

انواع ترانک در ایزابل

Sip Trunk : متداول ترین و پرکاربرد ترین ترانک در سیستم های تلفنی می باشد و بیشتر تجهیزات و سرویس ها از  آموزش ویپ  این پروتکل پشتیبانی می کنند

DAHDi Trunk : این نوع ترانک زمانی کاربرد دارد که شما یک کارت تلفنی با ماژول FXO روی ایزابل داشته باشید

IAX2 Trunk : این نوع ترانک از پروتکل اختصاصی استریسک یعنی IAX ورژن 2 استفاده می کند استفاده از این نوع ترانک در اتصال دو سرور مبتنی بر استریسک بسیار متداول می باشد

ENUM Trunk : این ترانک  در ایران کاربرد ندارد ولی  دانستن نحوه عملکرد آن خالی از لطف نیست ENUM  مخفف  خدمات ویپ  E.164 Number Mapping می باشد ، عملکرد شبیه به DNS در شبکه های کامپیوتری دارد با این تفاوت که ما مقدار شماره تلفن را به سرور می دهیم و سرور به ما مسیر اتصال SIP را باز می گرداند به عنوان مثال ما شماره تماس 12345678 را ارسال و سرور ENUM به ما مقدار   SIP:1234@pbx.com:5060 را برمی گرداند یعنی ما از طریق این آدرس می توانیم ارتباط SIP با شماره تلفن درخواستی برقرار کنیم  با این روش می توانیم در هزینه های سازمان صرفه جویی کنیم.

DUNDi Trunk : این نوع تراک عملکردی مشابه Enum دارد، با این تفاوت که عمل جستجوی مسیر فقط در دستگاهایی که در یک گروه خاص قرار داده شده اند انجام داده می شود

Custom Trunk :  در این حالت ایزابل کنترل را به شما واگذار می کند تا بتوانید ترانک دلخواه خود را بسازید و بتوانید با سیستم های دیگر  آموزش VOIP ارتباط بر قرار کنید.

مانند قسمت های پیشین دوره آموزش ایزابل  فقط ترانک های پر کاربرد یعنی SIP ، Dahdi و IAX2 را در قسمت های آینده  با ذکر مثالی کاربردی توضیح خواهیم داد.

در این قسمت از مجموعه آموزش ایزابل به تنظیمات مسیر دهی تماس در ایزابل می پردازیم و یاد می گیریم چگونه مسیر های متفاوتی برای تماس های ورودی داشته باشیم.

تعریف مسیر ورودی

هر تماسی که وارد سیستم تلفنی ایزابل می شود (تماس می تواند از یک خط شهری ویا یک سیستم تلفنی دیگر وارد شود آموزش VOIP  در واقع هر تماسی که از طریق ترانک وارد سیستم تلفنی شود ) باید از طریق یک مسیر ورودی هدایت شود. مسیر های ورودی  می تواند یک مسیر کلی و یا چندین مسیر تفکیک شده باشند.

توجه کنید به صورت پیش فرض هیچ مسیر ورودیی در سیستم تلفنی ایزابل وجود ندارد و تمامی تماس ها به سمت ایزابل با خطا مواجه می شوند.

تعریف DID و CID در ایزابل

این دو متغیر در سیستم های تلفنی بسیار پر کاربرد هست و نه تنها در مسیر های ورودی بلکه در بیشتر تنظیمات  باید این دو پارامتر را مقدار دهی کنیم.

هر خط تلفن که به سمت شما یک تماس ارسال می کند دو پارامتر را نیز با خود به همراه دارد یکی DID و دیگری CID .

DID مخفف عبارت Direct Inward Dialing می باشد که به معنای شماره گیری مستقیم داخلی است ، در واقع این شماره به ما اطلاع می دهد که تماس از کدام خط به سمت ما  می آید و برای راحتی کار معمولا DID با شماره همان خط یکی است ، متاسفانه در خطوط  خدمات VOIP آنالوگ DID ارسال نمی شود و ما در تنظیمات GateWay و یا کارت تلفنی باید این DID را ایجاد کرده و به سیستم تلفنی تحویل دهیم تا مشخص باشد تماس از کدام خط وارد سیستم تلفنی می شود.

CID هم مخفف caller identification  می باشد که به معنای شناسه تماس گیرنده است ، در سیستم های تلفنی این شماره در واقع همان شماره تماس گیرنده می باشد

تنظیمات مسیر های ورودی در ایزابل

برای اضافه کردن یک مسیر ورودی ابتدا وارد PBX می شویم و سپس از منوی سمت چپ گزینه Inbound Route را انتخاب می کنیم ، در پنجره باز شده از منوی سمت راست گزینه Add Incoming Route  را انتخاب می کنید

طبق روند قسمت قبل از مجموعه آموزش ایزابل صرفا گزینه های پرکاربرد را توضیح خواهیم داد.

1-Description : در این  قسمت یک نام برای مسیر ورودی تعیین می کنید ، این نام صرفا جهت شناسایی مسیر توسط شماست و کاربرد دیگری ندارد.

2- DID Number :  مهم ترین قسمت در تنظیمات مسیر های ورودی می باشد ، در این قسمت مشخص خواهید کرد که تماس خدمات ویپ  از کدام خط وارد شده است ( البته زمانی که مسیر تماس از خطوط مختلف متفاوت است این پارا متر مقدار دهی می شود)

3- CallerID Number : شماره تماس گیرنده را مشخص می کنید فرض کنید لازم دارید در صورتی که از یک شماره تلفن خاص مسیر متفاوتی داشته باشید این پارامتر را مقدار دهی می کنید.

4- Music On Hold  شما می توانید در این قسمت موزیک انتظار مورد نظر خود را برای مسیر ورودی مشخص کنید.

5- Call Recording  شما می توانید تماس های ورودی را ضبط کنید ، و یا از ضبط آنها جلوگیری کنید ، توجه کنید که این قسمت به ضبط مکالمه در داخلی    الویت دارد.

6- Set Destination : در این قسمت هم می توان مقصد تماس را مشخص کنید ، این مقصد می تواند هر کجا در مر کز تلفن ایزابل باشد.

مثالی در باره کاربرد DID و CID در مسیر ورودی

فرض کنید مدیر شرکت از شما خواسته است در صورتی که از منزل ایشان با شماره تلفن XXXXXXXX با  هر شماره ای از شرکت تماس گرفته شد تماس مستقیم به داخلی آموزش ویپ ایشان وصل شود، در این حالت  مقدار CID برابر XXXXXXXX  و DID را خالی می گذاریم و مقصد تماس را داخلی مدیر در نظر می گیریم

حال فرض کنید مدیر از شما می خواهد که یک خط اختصاصی به ایشان نسبت دهید یعنی هر کسی با خطی از شرکت که شماره آن YYYYYYYY است تماس گرفت مستقیم به ایشان وصل شود در این حالت مقدار DID برابر YYYYYYYY و مقدار CID را خالی می گذاریم و مقصد تماس را داخلی ایشان در نظر می گیرم

در این قسمت از مجموعه آموزش ایزابل به یکی از پرکاربردی ترین و جالب ترین قابلیت های این سیستم تلفنی می رسیم که Follow me نام دارد.

با استفاده از این قابلیت می توانید یک  داخلی را هر زمانی که خواستید که دنبال کنید ، با یک مثال قطعا بهتر متوجه خواهید شد.

درک بهتره FOLLOW ME

برای مثال فرض کنید در سازمان شما کارمندی هست که به هر نحوی شده باید تماسش را پاسخ دهد خب در اولین مرحله شما تماس را به داخلی خودش وصل می کنید ، ممکن است این کارمند دارای  دو دفتر کار باشد و دو داخلی خدمات ویپ داشته باشد پس اگر داخلی اول پاسخ گو نبود تماس به داخلی دوم منتقل می شود و اگر این داخلی هم پاسخگو نبود تماس به شماره موبایل فرد منتقل شود و  اگر باز هم پاسخگو نبود تماس به تلفن منزلش منتقل شود ، در واقع شما می توانید این سناریو را تا بی نهایت ادامه دهید.

دسترسی به تنظیمات FOLLOW ME

برای دسترسی به تنظیمات Follow me  در ایزابل هم می توانید در ویرایش یک داخلی گزینه  Add Follow Me Settings را از بالا انتخاب  آموزش ویپ  کنید و هم می توانید تنظیمات Follow me را از منو سمت چپ انتخاب و داخلی مورد نظر خود را انتخاب کنید.

تنظیمات FOLLOW ME

در این قسمت هم به پیروی از قسمت گذشته دوره آموزش ایزابل و هم چنین سطح آموزش فقط به تنظیمات مهم و  کاربردی تر می پردازیم.

در تنظیمات Follow me گزینه های متعددی وجود دارد

• Disable  خاصیت Follow me  را از کار می اندازد
• Initial Ring Time زمان آموزش VOIP  زنگ خوردن داخلی اصلی را مشخص می کند
• Ring Strategy استراتژی زنگ خوردن را مشخص می کند . مهم ترین آنها شامل:
  • RingallV2: در  این استراتژی داخلی اصلی زنگ می خورد بعد از زمان مشخص شده داخلی های بعدی شروع به زنگ خوردن می کنند ولی داخلی های قبلی کماکان زنگ می خورند
  • Ringall : این حالت دقیقا مانند  حالت قبلی هست با این تفاوت که داخلی های قبلی قطع می شوند و در یک زمان تنها یک داخی زنگ می خورد
• Ring Time : زمان زنگ خوردن هر داخلی به غیر از داخلی اصلی را مشخص می کند
• Follow-Me List : لیست داخلی هایی است که به نوبت زنگ می خوردند در استراتژی های مختلف ترتیب آن ها می تواند مهم باشد. داخلی های خدمات VOIP  را می تواند از لیست انتخاب کنید و یا به صورت دستی وارد کنید و بعد از هر شماره Enter بزنید . در صورتی که در لیست می خواهید از شماره شهری (موبایل و یا تلفن ثابت) استفاده کنید در انتهای آنها باید از علامت “#”   استفاده کنید وحتما توجه داشته باشید که اگر از پیش شماره برای تماس با بیرون استفاده می کنید آن را نیز قبل از شماره حتما وارد کنید.

در این قسمت از مجموعه آموزش ایزابل به آموزش برقراری ارتباط ایزابل با خارج بوسیله SIP TRUNK مخابرات می پردازیم ، پیش نیاز این مبحث آشنایی با Trunk ، Inbound Route ، Outbound route می باشد.

سرویس SIP TRUNK چیست؟

حتما تا به حال به این فکر کرده اید که شرکت ها و سازمان های بزرگ چطور با استفاده از یک شماره تماس به مشتریان خود سرویس می دهند ، و یا چطور می توانند 100 خط تلفن شهری را مدیریت کرد و از آنها بهینه استفاده کرد .

جواب این سوال بسیار ساده است سرویس های تلفنی بر بستر Data این مشکلات را حل می کند.

تا چند سال پیش سرویسی توسط مخابرات ارائه می شد که به آن E1 ویا PRI گفته می شد در واقع این خطوط با استفاده از آمورش sip trunk مخابرات یک زوج سیم مسی قادر به انتقال 30 خط تلفن بودند این سرویس بسیار باکیفیت بود و شماره های 5 رقمی برای خطوط یک طرفه ( فقط قابلیت تماس از بیرون) و شماره های هشت رقمی برای (5 رقم بعلاوه 3 صفر) برای خطوط دوطرفه روی آنها ارائه می شد.

یکی از مشکلات این سرویس هزینه بالای تجهیزات سمت کاربر بود به شکلی که برای اتصال خطوط PRI به مرکز تماس VOIP شما نیاز به یک مودم و یک گیتوی PRI داشتید .

با عمومی تر شدن سیستم های تلفنی مبتنی بر VOIP این سرویس حداقل دیگر در تهران ارائه نمی شود و جای خود را به سرویس SIP Trunk داده است ، سرویس SIP Trunk بسار خدمات VOIP مقرون به سرفته می باشد.

در واقع مخابرات با راه اندازی یک شبکه data این امکان را به شما می دهد که  از سرور تلفنی خود یک ترانک به مخابرات بزنید . و تماسهای خود را از طریق آن دریافت و ارسال کنید.

برای راه اندازی SIP TRUNK به چه ملزوماتی نیاز داریم

بعد از انجام کار های اداری مخابرات به شما 3 عدد IP اختصاص می دهد ، برای راه اندازی این خطوط شما نیاز به این سه عدد IP بعلاوه یک مودم G.biz دارید. همچنین نیاز به یک کارت شبکه دیگر روی سرور خود دارید.

هر چند می توان بدون کارت شبکه اضافی اتصال SIP Trunk را برقرار کرد ولی به دلیل عبور ترافیک  Brodcast های آموزش ویپ داخلی از شبکه تلفنی مخابرات ممکن است باعث کاهش کیفیت تماس ها شود. با توجه به ناچیز بودن قیمت کارت شبکه استفاده از آن توصیه می شود.

تنظیمات شبکه در اتصال SIP TRUNK

همانطور که گفتیم برای اتصال SIP Trunk ابتدا باید یک کارت شبکه به سیستم اضافه کنیم. و آن را به مودم G.biz متصل کنیم

در این مرحله شما سه IP از مخابرات دریافت کرده اید که یکی را باید روی سیستم خود تنظیم کنید یکی را هم به عنوان Gatway استفاده کنید و دیگری هم مربوط به سرویس دهنده مخابرات می باشد

به عنوان مثال این سه IP به ما داده شده است

1-  10?192?38?137/30

2-   10?192?38?138/30

3-  10?106?30?23

واضح است که دو IP اول مربوط به سیستم شما و Gateway می باشد و IP سوم مربوط به سرویس دهنده مخابرات ، معمولا IP کوچکتر را Gateway در نظر می گیرند.

طبق آموزش های قبلی IP را روی کارت شبکه تنظیم کنید در صورتی  که کارت شبکه دیگرتان Gateway ندارد می توانید Gateway را هم ست کنید ولی معمولا کارت شبکه اول دارای Gateway می باشد و امکان اضافه کردن Gateway به کارت شبکه دوم وجود ندارد.

برای همین منظور کافی است یک Route به سیستم اضافه کنید

برای اینکار فایل etc/sysconfig/network-scripts/NIC  را توسط یک ویرایشگر متن ویرایش کنید (در صورتی که آشنایی به سیستم آمورش sip trunk مخابرات عامل لینوکس ندارید بهتر است از برنامه winscp استفاده کنید) در این مسیر منظور از NIC  نام کارت شبکه دوم شماست

این خط را به فایل مذکور اضافه کنید
10?106?20?23 via 10.192.38.137 dev NIC

در این خط هم به جای NIC باید نام کارت شبکه خود را قرار دهید

بعد از انجام این کار کافی است سرویس شبکه را مجددا راه اندازی کنید . برای اینکار می توانید از دستور زیر خدمات ویپ استفاده کنید
service network restart

با انجام این کار ها شما باید بتوانید از سرور ایزابل خود IP سرور مخابرات را ping  کنید.

تنظیمات ترانک برای اتصال به SIP TRUNK مخابرات

یک ترانک از نوع SIP می سازیم. در قسمت Trunk name یک نام دلخواه وارد می کنیم

به بخش Outgoing Setting می رویم

در این بخش هم یک Trunk name وجود دارد . یک نام دلخواه برای ترانک انتخاب می کنیم توجه داشته باشید نام اصلی ترانک نامی است که در Outgoing Setting وارد می کنید.

قسمت peer details  را با استفاده از کد زیر پر می کنید.

host=10.106.30.23
type=friend
qualify=yes
insecure=very

با تنظیمات دیگر کاری نداریم و روی Submit Change  کلیک می کنیم و سپس Applay می کنیم

در صورتی که همه ی موارد بالا را به درستd انجام داده باشید SIP ترانک شما باید رجیستر شده باشد برای اطمینان از این منظور به منوی PBX و سپس Tools و سپس Asterisk CLI می رویم و دستور زیر را اجرا می کنیم

sip show peers

در لیست نمایش داده شده به دنبال نام ترانک خود می گردیم در قسمت وضعیت باید عبارت OK  درج شده باشد

در صورتی که Sip Trunk شما رجیستر نشده بود موارد بالا را یک باره دیگر چک کنید در صورت اطمینان از صحت تنظیمات آموزش VOIP به پشتیبانی مخابرات تماس بگیرید

حال برای آنکه تماس ورودی و خروجی هم داشته باشیم . باید یک Outbound Route و یک Inbound Route هم تعریف کنید